Ngành công nghiệp đã không ngừng phát triển qua mỗi năm. Những tiến bộ trong công nghệ liên tục thay đổi quy trình làm việc của chúng ta và dẫn đến việc áp dụng các kỹ thuật mới vào sản xuất.
Trong nhiều năm, việc tạo vân bề mặt (texturing) trong 3D phụ thuộc vào điều kiện ánh sáng cụ thể và rất hạn chế về khả năng triển khai trong các môi trường ánh sáng khác nhau. Do đó, khi Disney tiên phong trong quy trình làm việc PBR (Physically Based Rendering), nó đã thay đổi cách chúng ta tiếp cận việc tạo vân bề mặt, và quy trình này trở nên nhất quán hơn trên tất cả các nền tảng kết xuất, bao gồm cả khi làm việc với render farm cho các dự án phức tạp.
Không gian màu đã từng là một chủ đề rất khó khăn để sản xuất giải quyết. May mắn thay, hiện nay đã có một cách thống nhất để xử lý không gian màu, và việc hiểu rõ về chủ đề này không chỉ có thể cải thiện quy trình làm việc của chúng ta mà còn giúp bảo vệ công việc của chúng ta trong tương lai, làm cho việc tích hợp công việc của chúng ta vào các sản phẩm lớn hơn trở nên dễ dàng hơn. Hãy cùng tìm hiểu về không gian màu.
ACES (Academy Color Encoding System) là một công cụ chỉnh màu mạnh mẽ được sử dụng trong ngành công nghiệp điện ảnh. Nó cung cấp một hệ thống quản lý màu sắc tiêu chuẩn hóa, đảm bảo tái tạo màu sắc chính xác và nhất quán trên nhiều thiết bị và quy trình làm việc khác nhau. Bằng cách triển khai ACES, các nhà làm phim và chuyên gia chỉnh màu có thể kiểm soát tốt hơn giao diện và cảm giác của dự án của họ, đồng thời bảo toàn tính toàn vẹn của màu sắc từ khâu sản xuất đến đầu ra cuối cùng.
Về cơ bản, Không gian màu dùng để chỉ hệ thống chuyển đổi màu sắc thành các con số. Cho dù bạn đang xem màu sắc trong một trò chơi, một bộ phim hay một bản in, những màu sắc đó đều được thể hiện cho bạn thông qua không gian màu.
Vấn đề là, không phải tất cả các không gian màu đều giống nhau. Tùy thuộc vào phương tiện bạn sẽ xem, không gian màu sẽ khác nhau. Đó là vì một thứ gọi là gam màu (color gamut). Gam màu là toàn bộ dải màu mà bất kỳ thiết bị nào cũng có thể tái tạo. Tùy thuộc vào thiết bị bạn đang xem hình ảnh, màu sắc có thể trông khác nhau.
Đây được gọi là biểu đồ sắc độ (chromaticity diagram). Nó cung cấp một cách hiểu trực quan về các thuộc tính màu sắc. Trong hình ảnh, bạn có thể thấy gam màu cho từng không gian màu. Hầu hết các màn hình và thiết bị sử dụng không gian màu sRGB. Vấn đề với điều này là không gian màu sRGB được phát triển từ thời các màn hình CRT vẫn đang được sử dụng. Mặc dù đây là không gian màu phổ biến nhất mà chúng ta gặp trong cuộc sống hàng ngày, nhưng nó không phải là không gian màu tốt nhất để sử dụng cho các quy trình sản xuất hiện đại trong phim, VFX và Game.
Một ví dụ điển hình là việc xem bản render của bạn trên màn hình so với xem trên phim. Nếu bạn nhìn vào hình ảnh phía trên, bạn sẽ nhận thấy rằng màu sắc của bản render trên phim trông nhạt nhòa hơn. Bởi vì phim có gam màu rộng hơn nhiều, những màu sắc bạn chọn cho bản render sẽ không trông giống nhau vì bạn đã làm việc trên một màn hình có gam màu nhỏ hơn.
Như bạn có thể hình dung, điều này gây ra một vài vấn đề trong sản xuất.
Trong sản xuất, thường có rất nhiều nguồn đầu vào khác nhau, từ máy quay đến các studio VFX khác nhau làm việc với CGI. Vấn đề là mỗi máy quay hoạt động theo không gian màu được cấp bằng sáng chế riêng của chúng (IMAX, RED, v.v.), chưa kể đến việc các tài sản kỹ thuật số cũng đang được sản xuất để phù hợp với cảnh quay đã được quay. Vì lý do này, rất nhiều thời gian được dành để đảm bảo tất cả các nguồn đầu vào khác nhau khớp với nhau trước khi bất kỳ công việc chỉnh màu phù hợp nào có thể được thực hiện. Đây chính là vấn đề mà ACES đặt ra để giải quyết.
Nói tóm lại, ACES (Academy Color Encoding System) là một hệ thống quản lý màu sắc miễn phí, mở, độc lập với thiết bị, giúp chuẩn hóa không gian màu giữa các nguồn đầu vào khác nhau. Sử dụng ACES mang lại các bản render chân thực hơn nhờ dải tương phản động (dynamic range) rộng hơn và gam màu cực rộng. Ngoài ra, nó cung cấp một dải màu rộng hơn để lựa chọn, biến nó thành một lựa chọn phù hợp hơn cho tương lai trong các quy trình sản xuất.
Đối với các nghệ sĩ kỹ thuật số, lý do lớn nhất để sử dụng ACES
Nếu bạn nhìn vào hình ảnh trên, màu sắc của bản render sRGB trông nhạt hơn và bạn có thể thấy các vùng sáng bị cắt cụt (clipping).
Bạn có thể thấy rõ hơn trong bản render này khi sử dụng chế độ xem "False Look" của Blender để thấy tổng thể độ phơi sáng của hình ảnh. Lưu ý rằng ở những khu vực màu đỏ, đó là những khu vực ánh sáng bị phơi sáng quá mức, và do đó, chi tiết bị mất. Đó là do dải tần nhạy sáng (dynamic range) kém của không gian màu sRGB.
Hãy so sánh với bản render ACES, bạn sẽ nhận thấy các vùng sáng vẫn giữ được chi tiết và màu sắc trở nên sống động hơn. Nhờ không gian màu rộng hơn nhiều mà ACES cung cấp, chúng ta có thể tận dụng lợi thế đó để đạt được kết quả chân thực hơn.
Một lý do khác để sử dụng ACES là nhờ không gian màu lớn hơn nhiều, chúng ta có một mảng màu rộng hơn để lựa chọn. Trong hình ảnh dưới đây, bạn có thể thấy màu sắc "nổi bật" hơn nhiều như thế nào trong bản render. Điều này giúp nghệ sĩ tự do hơn trong việc lựa chọn loại màu sắc nào phù hợp nhất với hình ảnh.
ACES không chỉ mang lại kết quả tốt hơn cho ánh sáng và màu sắc trong các bản render của chúng ta, mà còn giúp công việc của chúng ta bền vững trong tương lai (future-proof) trong các quy trình sản xuất. Điều này có nghĩa là khi đến lúc cần tái sử dụng tác phẩm của chúng ta để phân phối lại trên các thiết bị tương lai với gam màu lớn hơn, ACES sẽ giúp quá trình đó diễn ra dễ dàng và hiệu quả.
Để sử dụng ACES, trước tiên bạn phải đưa phương tiện nguồn của mình vào IDT (Input Device Transform – Chuyển đổi thiết bị đầu vào) và chuyển đổi dữ liệu sang không gian màu ACES. Sau đó, quá trình chỉnh màu ACES sẽ được áp dụng cho cảnh quay/bản render và cuối cùng được xuất ra thiết bị hiển thị cụ thể để xem.
Đây là bản dịch đoạn văn bạn cung cấp, tập trung vào cách sử dụng ACES trong phần mềm:
Khi nhập các texture để phủ lên các đối tượng 3D, điều quan trọng là bạn phải biết định dạng hình ảnh của texture để có thể chuyển đổi chúng đúng cách cho ACES.
Để chuyển đổi, các không gian màu cần ghi nhớ là:
Trong hình ảnh trên, bạn sẽ nhận thấy rằng Base Color được đặt thành “Utility - sRGB - Texture” trong khi các bản đồ còn lại (metallic, roughness, normal, opacity) được đặt thành “Utility - Raw”. Trong hình ảnh dưới đây, bạn có thể thấy Substance Painter đang chạy dưới hồ sơ màu ACES.
Mỗi phần mềm có cách xử lý ACES riêng, bạn chỉ cần xem tài liệu hướng dẫn của phần mềm 3D bạn đang sử dụng để biết cách triển khai nó vào công việc của mình.
Như bạn thấy, ACES có nhiều trường hợp sử dụng. Mặc dù bạn có thể cảm thấy thoải mái khi gắn bó với quy trình làm việc hiện tại và khái niệm về không gian màu ACES có vẻ đáng sợ, nhưng việc cập nhật các tiêu chuẩn ngành là vô cùng quan trọng. Nếu bạn quan tâm đến việc tìm hiểu thêm về khía cạnh kỹ thuật của ACES, tôi đặc biệt khuyên bạn nên đọc các hướng dẫn sau:
Mặc dù việc chuyển sang không gian màu ACES có thể là lựa chọn đúng đắn về mặt kỹ thuật, nhưng nó sẽ không thể cứu một bản render khỏi ánh sáng kém, chất liệu cẩu thả hoặc bố cục tồi. Có lẽ đó sẽ là chủ đề cho một ngày khác.
